Per 1 januari 2014 is het provisieverbod voor beleggingsondernemingen van kracht. Dit verbod houdt in dat onder andere banken en vermogensbeheerders niet langer provisies mogen ontvangen of verschaffen aan derden. Doordat klanten rechtstreeks moeten gaan betalen voor de beleggingsdienstverlening wordt deze onafhankelijker en transparanter. Het risico dat een beleggingsonderneming niet in het belang van de klant handelt vanwege bepaalde provisies die hij kan ontvangen, neemt hierdoor af.
De belangrijkste provisies die door middel van het provisieverbod worden verboden, zijn:
- Distributievergoedingen die banken en vermogensbeheerders ontvangen van aanbieders van beleggingsfondsen als hun klanten in dat beleggingsfonds beleggen;
- Retourprovisies die brokers aan vermogensbeheerders en banken betalen voor het doorgegeven van opdrachten om namens een klant een order uit te voeren op de beurs;
- Aanbrengvergoedingen die een beleggingsonderneming aan derden verstrekt voor het aanbrengen van klanten.
Ontvang een rapport van Care IS
Huisfondsen omzeilen provisieverbod
Als gevolg van het provisieverbod zijn banken en vermogensbeheerders een belangrijke bron van inkomsten kwijtgeraakt. Veel partijen zijn daarom (nog meer) gaan beleggen in zogenaamde huisfondsen.
Huisfondsen zijn beleggingsfondsen die door de vermogensbeheerder of bank zelf worden beheerd. De kosten bij vermogensbeheer die een belegger voor deze huisfondsen betaalt, komen volledig ten goede aan dezelfde bank of vermogensbeheerder.
Het gevaar met huisfondsen is dat een bank of vermogensbeheerder de beleggingen van zijn klanten vooral in de eigen huisfondsen belegt, waar ze zelf aan verdienen. In dat geval is er sprake van belangenverstrengeling wat vaak nadelig is voor de belegger.
Toezichthouder in beweging
Op basis van vragen van banken en vermogensbeheerders is de toezichthouder Autoriteit Financiële markten (AFM) een consultatieronde gestart met betrekking tot het gebruik van eigen of huisfondsen in beleggingsportefeuilles voor cliënten.
Uiteindelijk heeft de AFM in december 2015 een leidraad opgesteld met aandachtspunten voor banken en vermogensbeheerders die in huisfondsen beleggen. Hoewel deze leidraad geen wetgeving bevat, vormen de aandachtspunten wel onderdeel van een eventuele risicosignalering door de AFM. Dit betekent dat de AFM aanvullende vragen kan stellen aan partijen indien zij geen beleid hebben of geen goede toelichting kunnen geven.
Een aantal belangrijke aandachtspunten in de leidraad zijn:
- Partijen die gebruik maken van huisfondsen moeten switchen naar andere fondsen indien de huisfondsen ondermaats presteren. Daartoe moet een helder beleggings- en selectiebeleid worden opgesteld en gecommuniceerd naar cliënten;
- Er mag geen winst gemaakt worden op mandaten waarin een partij een huisfonds opricht waarin zij zelf andere beleggingsfondsen selecteren en daarvoor een extra vergoeding ontvangen van de klant;
- Partijen moeten het aantal huisfondsen in de portefeuilles van cliënten limiteren en daarvoor beleid opstellen. Een vastgestelde limiet (bijvoorbeeld 30%) kan hier een voorbeeld van zijn.
Als u huisfondsen in de portefeuille heeft, kunt u de bank vragen hoe zij belangenverstrengeling denkt te voorkomen. Er zijn ook diverse partijen waaronder Care IS vermogensbeheer die niet beleggen in huisfondsen. Care IS heeft sinds haar oprichting nooit verdiend aan provisies van derden.
Klik hier voor meer informatie over Care Is Vermogensbeheer
Klik hier om het leidraad van de AFM te downloaden
Door: Loege Schilder, Care Is Vermogensbeheer